تمرین ۱ (نقش کلمات)
التَّمْرِينُ الْأَوَّلُ: تَرْجِمْ هَذِهِ الْأَحاديثَ النَّبَوِيَّةَ، ثُمَّ عَيِّنِ الْمَطلُوبَ مِنكَ.
١- حُسْنُ الْخُلُقِ نِصْفُ الدِّينِ (الْمُبْتَدَأَ وَ الْخَبَرَ)
٢- مَنْ ساءَ خُلُقُهُ عَذَّبَ نَفْسَهُ. (الْمَفعول)
٣- اللَّهُمَّ كَمَا حَسَّنْتَ خَلْقِي ، فَحَسِنْ خُلُقِي. (الْفِعَلَ الْمَاضِيَ وَ فِعْلَ الْأَمْرِ)
٤- لَيْسَ شَيْءٌ أَثْقَلَ فِي الْميزانِ مِنَ الْخُلُقِ الْحَسَنِ. (إِسْمَ التَّفضِيلِ وَ الْجَارُ وَ الْمَجِرُونَ)
پاسخ و معنی تمرین ۱ درس اول عربی یازدهم
این تمرین به بررسی نقش‌های دستوری (مبتدا، خبر، مفعول) و انواع کلمات (اسم تفضیل، فعل ماضی، فعل امر، جار و مجرور) در احادیث نبوی می‌پردازد.
| شماره | حدیث نبوی | ترجمه فارسی | کلمات خواسته‌شده و نقش آن‌ها |
| :---: | :--- | :--- | :--- |
| 1 | **حُسْنُ الْخُلُقِ نِصْفُ الدِّينِ** | **خوش‌خُلقی** نصف **دین** است. | **مُبتَدَأ:** حُسْنُ الْخُلُقِ (مبتدا و مضاف)
**خَبَر:** نِصْفُ الدِّينِ (خبر و مضاف) |
| 2 | **مَنْ ساءَ خُلُقُهُ عَذَّبَ نَفْسَهُ.** | هر کس اخلاقش بد شد، خودش را **عذاب داد**.
| **مَفعُول:** نَفْسَهُ (مفعول‌به فعل **عَذَّبَ**) |
| 3 | **اللَّهُمَّ كَمَا حَسَّنْتَ خَلْقِي ، فَحَسِنْ خُلُقِي.** | خداوندا، همان‌گونه که آفرینش من را **نیکو گردانیدی**، پس اخلاق مرا **نیکو گردان**.
| **فعل ماضی:** حَسَّنْتَ (نیکو گردانیدی)
**فعل امر:** فَحَسِّنْ (پس نیکو گردان) |
| 4 | **لَيْسَ شَيْءٌ أَثْقَلَ فِي الْميزانِ مِنَ الْخُلُقِ الْحَسَنِ.** | هیچ چیزی در **ترازو** از اخلاق خوب **سنگین‌تر** نیست.
| **اسم تفضیل:** **أَثْقَلَ** (سنگین‌تر)
**جار و مجرور:** **فِي الْميزانِ** / **مِنَ الْخُلُقِ** (حرف جر + اسم مجرور) |
**نکتهٔ آموزشی:** در حدیث اول، **نِصْفُ** خبر است، زیرا معنای جمله را کامل می‌کند و **حُسْنُ الْخُلُقِ** را توصیف می‌کند. در حدیث چهارم، اسم تفضیل (**أَثْقَلَ**) مفهوم برتری را با استفاده از حرف جر **مِنْ** (سنگین‌تر **از**) بیان کرده است.
